środa,
Kazimierz Iranek-Osmecki
Dzisiaj mija rocznica śmierci pułkownika piechoty Wojska Polskiego, uczestnika dwóch wojen światowych, szefa wywiadu Armii Krajowej.
Kazimierz Wincenty Iranek-Osmecki urodził się 5 września 1897 roku w Pstrągowej na Podkarpaciu. Uczył się w II Gimnazjum w Rzeszowie. Od 1913 roku był członkiem Związku Strzeleckiego. Pod koniec 1916 roku wstąpił do Legionów Polskich. Służył w 1 Pułku Piechoty. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do armii austriackiej i wysłany na front włoski. Zbiegł do Polski i podjął działalność w Polskiej Organizacji Wojskowej. W listopadzie 1918 roku ochotniczo wstąpił do Wojska Polskiego.
Początkowo służył w 23 Pułku Piechoty, a następnie w Grupie pułkownika Leopolda Lisa-Kuli. W marcu 1919 roku został oficerem sztabowym I Brygady Piechoty Legionów. Rok później był referentem Sekcji Piechoty w Departamencie Broni Głównych Ministerstwa Spraw Wojskowych. Pod koniec 1920 roku przeszedł do Dowództwa Żandarmerii Polowej.
Po zakończeniu wojny z bolszewikami pozostał w wojsku. Służył w kilku jednostkach piechoty. W latach 1929–1930 odbył kurs w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Po zdobyciu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego pracował jako wykładowca w Wyższej Szkole Wojennej. W 1939 roku otrzymał awans do stopnia podpułkownika.
Podczas kampanii wrześniowej był oficerem Sztabu Naczelnego Wodza. W połowie września został oddelegowany do Rumunii, gdzie objął obowiązki zastępcy kierownika ekspozytury wywiadowczej w Bukareszcie Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza. Pod koniec 1939 roku złożył przysięgę na rotę Związku Walki Zbrojnej. Na rozkaz przełożonych w czerwcu 1940 roku przyjechał do Francji. Krótko był szefem Oddziału II Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej. Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii i przeniesieniu Komendy Głównej ZWZ do okupowanej Polski kierował referatem informacyjno-wywiadowczym w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza.
W listopadzie 1040 roku został wysłany do kraju jako emisariusz Naczelnego Wodza generał Władysława Sikorskiego. Pod koniec grudnia dotarł do Warszawy. 21 stycznia 1941 roku na rozkaz komendanta głównego ZWZ generała Stefana Roweckiego ruszył w drogę powrotną. 15 kwietnia zameldował się w Londynie i wrócił do Oddziału VI.
Po kilkakrotnych prośbach generała Roweckiego o oddelegowanie go do Polski nocą z 13 na 14 marca 1943 roku w ramach operacji lotniczej „Stock” został przerzucony do kraju. Razem z nim ze spadochronem skakali cichociemni podporucznik Jan Hörl „Frog”, podporucznik Czesław Rossiński „Kozioł” oraz podporucznik Witold Strumpf „Sud”. Ekipa została zrzucona pomyłkowo piętnaście kilometrów od wyznaczonej stacji odbiorczej. Prawdopodobnie nawigator wziął światła stacji kolejowej za sygnały placówki odbiorczej. Kazimierz Iranek-Osmecki po skoku zawisł ze spadochronem na drzewie, po jakimś czasie zdołał samodzielnie się uwolnić. Wkrótce na miejsce przybył niemiecki patrol motocyklowy, jednak skoczkowie zdołali rozpłynąć się w ciemnościach. Nad ranem podczas poszukiwań prowadzonych przez niemiecką żandarmerię odnaleziono ukryte w pośpiechu zasobniki ze sprzętem oraz pasy z dolarami.
Bezpośrednio po przybyciu do Warszawy otrzymał awans do stopnia pułkownika i objął stanowisko szefa Oddziału IV Komendy Głównej Armii Krajowej. Na początku 1944 roku szefem Oddziału II – komórki informacyjno-wywiadowczej Komendy Głównej AK. Szefem wywiadu AK pozostawał do końca powstania warszawskiego. W czasie powstania służył jako oficer Komendy Głównej Armii Krajowej. Jako przedstawiciel generała Tadeusza Komorowskiego prowadził rokowania kapitulacyjne. 3 października 1944 wspólnie z podpułkownikiem Zygmuntem Dobrowolskim podpisał układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie. Od 5 października przebywał w niewoli niemieckiej.
Po uwolnieniu przyjechał do Londynu, gdzie został oficerem Gabinetu Naczelnego Wodza. Do końca życie pozostał na emigracji. Aktywnie działał w środowiskach polonijnych i kombatanckich. W lutym 1965 roku otrzymał awans do stopnia generała brygady, jednak go nie przyjął, twierdząc, że ważniejszy był awans na stopień pułkownika z okresu wojny. Zmarł 22 maja 1984 roku w Londynie.
